Jak wybrać odpowiednią formę B12 dla siebie?
Najlepszym źródłem witaminy B12 zawsze będzie żywność, ale co zrobić, jeśli potrzebujesz jej więcej? Tu z pomocą przychodzą suplementy
Obecnie na rynku są cztery różne rodzaje witaminy B12 - cyjanokobalamina, hydroksykobalamina, metylokobalamina i adenozylokobalamina - ale który z nich będzie odpowiedni?
1. Cyjanokobalamina
Cyjanokobalamina to nieaktywna forma witaminy B12. To najtańsza wersja witaminy B12. Powstaje w laboratorium i sprawia, że jest jedną z najbardziej stabilnych form. Wadą jest słaba biodostępność
Zawiera cząsteczkę cyjanku i chociaż ta ilość nie jest niebezpieczna to wymaga od organizmu zużycia glutationu aby go usunąć. Cyjanokobalaminy na pewno nie wolno stosować u osób z chorobami nerek.
2. Hydroksykobalamina
W porównaniu z cyjanokobalaminą hydroksykobalamina ma większe powinowactwo do białek osocza i ma dłuższy okres półtrwania. To sprawia, że hydroksykobalamina utrzymuje się dłużej w krwiobiegu
Zwykle jest przepisywana w warunkach, w których witamina B12 nie może być prawidłowo wchłaniana w jelitach.
W wyniku procesu metylacji hydroksykobalamina przekształca się w metylokobalaminę. Z drugiej strony, reakcje redoks przekształcają hydroksykobalaminę w adenozylokobalaminę w obecności ATP.
Od 2006 roku hydroksykobalamina jest zatwierdzonym skutecznym środkiem przeciwko zatruciom cyjankami. Wiąże się z cząsteczkami cyjanku, przekształcając go w cyjanokobalaminę, która jest następnie wydalana z moczem, powodując detoksykację cyjankiem.
Badania wykazały, że hydroksykobalamina jest jedyną formą witaminy B12 zdolną do zmniejszania toksyczności komórkowej tlenku azotu. Atom rdzeniowy hydroksykobalaminy, kobalt (III), oddziałuje z tlenkiem azotu neutralizując toksyczność. W kilku badaniach wspomniano o pozytywnym wpływie hydroksykobalaminy na zmniejszenie liczby migren spowodowanych nagromadzeniem związków azotu
Jeśli nie jesteś pewien, czy możesz sobie poradzić z produktami metylowymi lub podejrzewasz, że poziom tlenku azotu u Ciebie jest podwyższony produktem z wyboru powinna być hydroksykobalamina. Najlepszymi alternatywami doustnymi są preparaty do żucia i podjęzykowe, ponieważ są one wchłaniane bezpośrednio przez błonę śluzową i omijają jelito. Szczególnie ważne, jeśli ktoś ma problemy z jelitami.
Na początku przyjmowania hydroksykobalaminy lepiej nie łączyć jej z metylofolianem ze względu na możliwą „pułapkę metylofolianu”, zwaną też pułapką metylową lub folianową. Przy niedoborach B12 albo przy słabszym działaniu MTR (np. spowodowanego stresem nitrozacyjnym) metylofolian podany w suplementacji będzie się kumulował, nie będzie w stanie przekazać swojej grupy metylowej homocysteinie. Hipoteza pułapki metylofolianu głosi, że niedobór witaminy B12 upośledza ogólny metabolizm folianów, ponieważ 5-metylotetrahydrofolian (5MTHF) zostaje uwięziony metabolicznie. Ta pułapka wynika z faktu, że 5MTHF nie może być ani metabolizowany na szlaku syntazy metioniny, ani też nie może zostać ponownie przekształcony do swojego prekursora, 5,10-metylenotetrahydrofolianu. Bezpieczniej wtedy podawać kwas folinowy, który w razie potrzeby może być przetworzony w metylofolian, ale w przypadku niedoboru B12 czy słabszego działania MTR jest w stanie zabezpieczać szlak przemian folianów, podziały komórkowe itd
3. Metylokobalamina
Metylokobalamina jest aktywną formą witaminy B12 i jest uważana za jedną z najlepszych form o maksymalnej biodostępności. Skuteczny środek terapeutyczny przy niedoborach witaminy B12. Często jest przepisywany w takich stanach, jak neuropatia cukrzycowa, neuropatia obwodowa i stwardnienie zanikowe boczne.
Według szacunków prawie 80% kobalaminy obecnej w organizmie ma postać metylokobalaminy.
Ważne funkcje metylokobalaminy:
- Krytyczny koenzym wymagany do metylacji przez syntazę metioniny.
- Odgrywa ważną rolę w rozwijaniu zdolności poznawczych poprzez regulację otoczki mielinowej i podstawowej struktury komórek nerwowych.
- Jedyny związek kobalaminy, który reguluje cykl snu i czuwania.
Z mniej znanych zastosowan metylokobalaminy na uwagę zasługuje jej działanie przeciwbólowe np. w neuropatii cukrzycowej. Badania kliniczne wykazały potencjał metylokobalaminy w zmniejszaniu występowania i częstotliwości bólu neuropatycznego związanego z cukrzycą.
Znaczne zmniejszenie liczbowych wartości bólu obserwuje się też w neuralgii nerwu trójdzielnego, nerwobólu twarzy, podostrej neuralgii opryszczkowej przy suplementacji metylokobalaminy
Metylokobalamina pomaga w regeneracji uszkodzonych neuronów, pomaga przywracać integralność osłonki mielinowej, co skutkuje zwiększoną neuroprotekcją i poprawą przewodnictwa nerwowego. W wyniku podania metylokobalaminy funkcjonalność, przewodnictwo i regeneracja nerwów uległy znacznej poprawie w neuropatiach obwodowych.
Metylokobalamina pomaga regulować poziom homocysteiny, a to homocysteina została uznana za jedną z przyczyn zwyrodnienia naczyń i nerwów w komórkach mózgowych. Dlatego regulacja poziomu homocysteiny w komórkach mózgowych znacznie poprawia funkcję nerwów i wytrzymałość strukturalną.
Przy podwyższonych poziomach homocysteiny to właśnie metylokobalamina jest formą z wyboru do suplementacji
4. Adenozylokobalamina
Adenozylokobalamina to mitochondrialna postać witaminy B12. Ta forma witaminy B12 oddziałuje z enzymem zwanym mutazą metylomalonylo-CoA i może być przydatna dla osób z upośledzoną produkcją energii.